موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و برخورداری از یک جغرافیای خاص، کشورهای همسایه را بر آن داشته که از خاک ایران به عنوان یک مسیر ترانزیتی استفاده کنند؛ از طرف دیگر رویکرد دولت سیزدهم در بحث دیپلماسی اقتصادی و کشورهای خارجی، همکاری با کلیه طرفهای خارجی بهخصوص همسایهها و دیگر کشورهاست.
یکی از این همکاریها، استفاده از موقعیت ترانزیتی ایران برای هند است. کریدور ترانزیتی شمال ـ جنوب میتواند هند و روسیه را از طریق ایران متصل کند. در ابتدا این موضوع بین کشورهای ایران، هند و روسیه بود که در این میان بندر چابهار میتواند به عنوان یک نقطه مهم و استراتژیک در یک شبکه حملونقل چندوجهی جریان کالا و مسافر بین ایران، هند، افغانستان، کشورهای منطقه و آسیای میانه فعالیت کند.
هند از طریق انعقاد قرارداد یکی از شرکتهای خصوصی خود و با تعهد سرمایهگذاری به میزان ۸۵ میلیون دلار برای خرید تجهیزات مورد نیاز بندر چابهار، از سال ۱۳۹۷ وارد طرح توسعه فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار شد که به دلیل مشکلات ثانویه ایجاد شده از جمله تحریمها، جهت خرید و تأمین تجهیزات مذکور، این قرارداد به طور کامل اجرایی نشد؛ اما سال گذشته اعلام شد که تامین تجهیزات سنگین راهبردی به مبلغ مجموع ۲۴ میلیون دلار انجام شده است.
با وجود این در آخرین اظهار نظرها درباره حضور هند در چابهار، علی فتحی ـ عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی ـ درباره مشکلات موجود در بندر چابهار و در پاسخ به اینکه اپراتور هندی اجازه استفاده تجهیزات وارد شده از جمله شش جرثقیل را نمیدهد و شرط اجازه از این جرثقیلها را انعقاد قرارداد ۱۰ ساله اعلام کرده است، توضیح داد: موضوع این است که باید باری وجود داشته باشد که از این تجهیزات استفاده شود اما انعقاد قرارداد با هندیها در مرحله نهایی است و با تکمیل قرارداد همه مشکلات برطرف میشود.
نمیگذاریم کسی با منت در بنادرمان سرمایهگذاری کند
وزیر راه و شهرسازی چندی پیش در پاسخ به اینکه وضعیت سرمایهگذاری طرف هندی برای توسعه بندر چابهار به کجا رسید، بیان کرد: ما به هیچ وجه در شرایطی نیستیم که با ظرفیت عظیمی که بنادرمان دارد، کسی بخواهد با منت حضور پیدا کند. آنقدر تقاضا برای سرمایهگذاری در بنادر ایران چه از سوی نهادهای مالی و فعالان بخش خصوصی داخلی و چه سرمایهگذارهای خارجی زیاد است که ما باید بین آنها انتخاب کنیم و امسال سال رونق سرمایهگذاری در این بخش خواهد بود.
مهرداد بذرپاش همچنین با تاکید بر انعقاد قرارداد بلندمدت در چابهار، اظهار کرد: هرکس ابراز تمایل کند، باید بهصورت بلندمدت حضور پیدا کند. در حال حاضر هم دو پیشنهاد جدید در این بخش داریم.
بذرپاش چند روز بعد در دیدار با سعیدبن حمود المعولی ـ وزیر حملونقل و ارتباطات و فناوری اطلاعات عمان ـ از پیشنهاد عمان برای سرمایهگذاری در بندر چابهار خبر داد و گفت که منتظر پیشنهادهای قطعی کشور عمان هستیم.
با این اوصاف در حالی که به نظر میرسد ظرفیتهای بندر چابهار، وزیر راه را بر آن داشته که سرمایهگذاری بلندمدت و بدون منتی در چابهار فراهم کند، باید دید آیا سرمایهگذاری هندیها در چابهار به سرانجام میرسد یا همکاری با هند در چابهار متوقف میشود و عمان قرار است سرمایهگذاری در این منطقه را بر عهده بگیرد.